در این مقاله به معرفی کامل سنگ زمرد از نظر خواص، طریقه شناسایی اصل بودن آن و معادن آن در وبسایت میراث پرداخته شده است. شمش طلا ...

سنگ زمرد (خواص، معادن، راه‌های تشخیص اصل بودن و... )

زمرد: جادوی سبز!

زمرد یا emerald  جزو سنگ‌های گران‌بهایی است که از سیلیکات آلومینیوم و بریلیوم تشکیل شده است. نام اصلی فارسی این سنگ، دوال یا دوبال است. سختی زمرد ۸–۷٫۵ است و به رنگ‌های سبز، سبز مایل به سیاه، سبز مایل به سفید و سبز مایل به زرد یافت می‌شود. رنگ سبز قدیمی زمرد در دنیای سنگ های جواهر بی­رقیب است و در کنار یاقوت، لعل بدخشان و الماس در زمره چهار سنگ جواهر برتر گران­قیمت جهان محسوب می­شود.

زمرد در انواع مختلفی چون زمرد سبز تراپیچ، زمرد چشم­گربه­ای و زمرد استار یافت می­شود که مرغوب­ترین آنها  زمرد سبز تراپیچ است و به آن سبز ستاره­ای هم می­گویند.

 هر چقدر رنگ سبز زمرد پررنگ­تر سرزنده­تر و غیرمات­تر باشد ارزشش چند برابر می‌شود. این سنگ معمولاً در اندازه­های کوچک پیدا می‌شود. اما اگر بیشتر از ۵۰ قیراط باشد هم قیمت یک الماس با همین قیراط است! بعد از وزن، درخشندگی و شفافیت فاکتورهای مهمی برای زمرد هستند. گونه‌های بی‌عیب و سره این گوهر معمولاً کمیاب و گران‌بها است.

معادن زمرد

کلمبیا مشهورترین منبع زمردهای سبزرنگ است. در دهه­های اخیر به دلیل کشفیات تازه در آمریکای جنوبی، آفریقا و اروپا تولید زمرد بیشتر شده است. امروزه برزیل و زامبیا بعد از کلمبیا از تولیدکنندگان برتر زمرد جهان هستند که در این میان زمردهای برزیلی به دلیل شفافیت و رنگ سبز مایل به زردی که دارند گران­قیمت­ترند.

شناسایی زمرد

تقریبا تمام زمردهای طبیعی حاوی ناخالصی هستند و در همه آنها از روغن یا انگم استفاده می­شود تا شکاف­های موجود در آن پر شود. وجود همین روغن­ها و انگم­ها است که تشخیص زمردهای طبیعی را در میان سایر جواهرات مشابه آسان­تر می­کند. یکی از ساده­ترین روش­ها برای شناسایی زمردهای سبز آزمایش آن­ها در مورد میزان چگالی و سختی است.

برش و شکل زمرد

معمولاً زمردها به شکلی برش داده می­شوند که به آن برش زمردی می­گویند. برش زمردی یک برش پلکانی به شکل مستطیل یا مربع با گوشه­های بریده شده است.این سبک برش، زیبایی و رنگ سنگ را چند برابر می کند و در عین حال از مقاومت مکانیکی و فشار داخلی سنگ هم محافظت می­کند. زمردها همچنین در اشکالی مانند گلابی، بیضی و دایره برش داده می­شوند.

 خواص زمرد

زمرد خواص بسیاری دارد و در طول تاریخ همواره به آن چون یک سنگ ارزشمند نگریسته می­شده است. از جمله خواص مهم زمرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ü      زمرد چاکرای چهارم یعنی قلب را به علت رنگ سبز تحت تاثیر قرار می‌دهد. شاید به همین علت است که آن را سنگ عشق می‌نامند.

ü       زمرد برای تقویت قلب، خون و دستگاه گردش خون استفاده می شود.

ü      زمرد ترغیب­کننده فرد به زندگی و عمل کردن از روی قلب و احساسات است.

ü      زمرد نیروی انرژی­بخشی و آرام­بخشی دارد.

ü       برای جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری صرع مهم است.

ü      زمرد برای دستگاه گوارش مفید است.

ü      گذاشتن آن بر روی چاکراهای خورشیدی مجاری کیسه صفرا را پاک و فعال می‌کند و سبب تقویت معده و درمان زخم معده می­شود.

ü      زمرد محبت بین زن و شوهر را زیاد می‌کند. از این رو در برخی فرهنگها از آن به عنوان هدیه بیستمین، سی و پنجمین و پنجاه و پنجمین سالگرد ازدواج استفاده می­شود.

ü      در مراسم و اوراد برای رونق بخشیدن به کسب و کار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ü     در ادبیات فارسی گفته شده که هرگاه این گوهر را جلو چشم افعی بگذارند پرتو آن چشم مار را کور می­کند.

ü      هندوان عقیده داشتند که این گوهر باعث سعادت و خوشبختی و شکوه زندگی آنها می­شود.

ü     زمرد را دفع کننده همه زهرها می­دانستند.

ü    گذشتگان عقیده داشتند این گوهر برای صاحب خود پاکدامنی و نجابت به ارمغان آورد و او را از ارواح شیطانی مصون می‌دارد.

ü      زمرد به سنگ مطالعه نیز مشهور بوده است، زیرا در گذشته، از نوع شفاف این گوهر برای خواندن و دیدن اشیای کوچک استفاده می­کردند.

 راه­های تشخیص زمرد اصل

زمرد معمولاً دارای ناخالصی است. برخی انواع مصنوعی آن به دلیل ماده به کار رفته در آن‌ها هنگام قرار گرفتن در معرض امواج با طول موج بالا درخشش فلورسانت قرمز ماتی از خود ساطع می‌کنند. درصورتی که نوع طبیعی آن این گونه نیست. همچنین انواع مصنوعی آن اشعه ماورا بنفش را از خود رد می‌کند درنتیجه شفاف­تر به نظر می‌آید.

چگونه از زمرد نگهداری کنیم؟

زمرد با اینکه‌ سختی‌ بالایی‌ دارد، گوهری ترد و شکننده‌ است‌ و مراقبت‌ ویژه می‌خواهد. در مقابل‌ اسیدها تا حدی مقاوم‌ است و در برابر مواد شوینده‌ مثل‌ آب‌ گرم‌ و صابون‌ مشکلی‌ ندارد. اما در مقابل‌ حرارت‌ ممکن است ترک‌ بخورد. بنابراین‌ باید هنگام‌ حرارت‌ دادن‌ و یا سوار کردن‌ آن بسیار دقت‌ کنند.

همچنین روغنی که به زمرد می­زنند ممکن است‌ به‌ مرور زمان‌ و یا با حرارت‌ خشک‌ شود و بر اثر شست ‌و شو حالت‌ سفیدی‌ (سفیدک) پیدا کند. در این حالت باید با روغن‌ زیتون‌ و به‌ وسیله‌ یک‌ قلم‌ و کمی‌ پنبه‌ آغشته آن را اصلاح‌ و شفاف‌ کرد.

زمردهای تاریخی جهان کدامند؟

در هندوستان شاه جهان به زمرد علاقه زیادی داشت. تا جایی که روی این سنگ کلمات مقدس را حکاکی می­کرد و آنها را به عنوان طلسم همراه خود داشت. بخشی از جواهرات سلطنتی ایران نیز با این جواهر ارزشمند تزیین می­شدند. از جمله آنها جقه نادری،خنجر نادرشاه، کمربند زرین، تاج فرح، سپر نادری،انفیه دان زمرد و تخت نادری است.

زمرد سنگ تولد چه ماهی است؟

از آنجا که رنگ سبز تجلی کننده طبیعت بهار است زمرد سنگ مناسب متولدین اردیبهشت به حساب می­آید.